Hacılar Höyüğü, Burdur-Fethiye karayolunun 24. km'sinde bulunan Hacılar Köyü'nde konumlanmıştır. Batı Anadolu dahilinde saptanan en eski yerleşme olan Hacılar Höyüğü, ilk olarak 1957-1960 yılları arasında Prof. J. Melaart tarafından kazılmış ve höyükte üç kültür dönemine tarihlenen dokuz yerleşim tabakası bulunmuştur. Bulunan kültür erelerinden İlk kültür evresi, M.Ö. 7000'lere tarihlenen Keramiksiz Neolitik Dönem; ikinci kültür evresi, M.Ö. 5600-5400'e tarihlenen Geç Neolitik Dönem ve üçüncü kültür evresi M.Ö. 5400-4750 yılları arasına tarihlenen Erken Kalkolitik Dönem'dir. Bu dönemler arasında en eski evreyi oluşturan Keramiksiz Hacılar Kültürü'nde yerdi kültür katı bilimsel çalışmalarla ortaya çıkarılmıştır.

Hacılar Höyüğü'nde bulunan kültür tabakaları içinde en yeni tabaka olan 1. ve 5. tabakalarda, Kalkolitik Çağ'ın ilk evrelerine işaret eden kalıntılar ortaya çıkarılmıştır. Bu kültür kalıntıları arasında, kırmızı ve kahverengi boyalarla krem rengi bir zemin üzerine geometrik motiflerle işlenmiş renkli çanak çömlekler ve benzerleri sonradan Çatalhöyük ve çağdaşı diğer yerleşimlerde de  ortaya çıkarılan, abartılı cinsel uzuvlara sahip Ana Tanrıça figürinleri oldukça önemlidir. Aynı zamanda, buluntular arasında yer alan kemik ve diğer maddelerden yapılmış kesici aletler, göçebelik ve toplayıcılıktan, yerleşik ve tarıma dayalı bir topluma geçişin belgeleridir.

Keramiksiz Hacılar Kültürü'nde bulunan evler, tek odalı veya dikdörtgen bir plana sahip, avluya açılan bir kapıları olan, duvarları kırmızı boyalı ve tabanlarında ocağın bulunduğu tek-tip mimariye sahip evlerdir. Evlerin duvarları, taş temeller üzerine büyük kerpiç bloklarla örülmüş olmakla beraber beyaza boyalıdır. Kimilerinin üzerinde nişler bulunan duvarların kalınlığı 1 m.'yi bulmaktadır. Bulunan her evde yarım daire biçiminde ocaklara ve sekilere rastlanılmıştır. Kapılara yakın kısımlarda bulunan merdivenler, evlerin iki katlı olarak inşa edilmiş olabileceğini gösterir. Hacılar'da yaşayan halkın, ölülerini yerleşimin dışına gömdüğü düşünülmektedir.

Hacılar'da ortaya çıkan seramikler Neolitik Çağ'ın bütün özelliklerini taşıması açısından önemlidir. Burada bulunan ve bugün Burdur Müzesi'nde de sergilenen hayvan şekilli yani therimorfik kaplar dinsel amaçlı kullanılmış olup özel bir ilgiyi hak ederler. Hacılar'da bulunan figürinlerde genellikle kadın tasvirleri kullanılmıştır. Hacılar'ın karakteristik buluntuları olan bu figürinler abartılı bir orana sahip olmakla beraber pişmiş topraktan imal edilmiştir. Türkiye sınırları içinde yer alan bir başka önemli Neolitik merkez olan Konya Çatalhöyük figürinlerine kıyasla, Hacılar figürinleri daha canlı ve hareketli görünmektedir.

Hacılar Höyüğü'ndeki kazılarda ortaya çıkarılan kömürleşmiş tahıl tanelerinin ve obsidyen, boynuz ve sleksten yapılma orak, bıçak gibi kesici aletlerin varlığı Hacılar'da tarım kültürünün geliştiğinin ve tarımın öneminin belgeleridir.