Konstantinopolis'in yağmalanmasından birkaç hafta önce Aleksios Komnenos tarafından komuta edildi . Aleksios daha sonra kendini imparator ilan etti ve Trabzon'da (günümüz Trabzon , Türkiye) yerleşti. Devrik İmparator I. Andronikos Komnenos'un torunları ve son erkek torunları olan Aleksios ve David Komnenos , Bizans İmparatoru V. Aleksios Dukas'a karşı "Roma imparatorları" olduklarını iddia ettiler . Daha sonraki Bizans imparatorlarının yanı sıra George Pachymeres , Nicephorus Gregoras ve bir dereceye kadar John Lazaropoulos ve Trapezuntines gibi Bizans yazarları.Basilios Bessarion , Trabzon imparatorlarını "Lazların şehzadeleri " olarak görürken, bu "prensler"e sahip olanlara da Lazika deniyordu . [3] [7] Böylece, Laskaris ve daha sonra Palaiologos hanedanlarıyla bağlantılı Bizans yazarlarının bakış açısından, Trabzon hükümdarları imparator değildi. [3]

Dördüncü Haçlı Seferi Haçlıları V. Aleksios'u devirip Latin İmparatorluğu'nu kurduktan sonra, Trabzon İmparatorluğu, Laskaris ailesi altındaki İznik İmparatorluğu ve bir şube altında Epir Despotluğu ile birlikte imparatorluk tahtını talep eden üç Bizans ardıl devletinden biri oldu. Angelos ailesinden . [8] Ardından gelen savaşlar, Epir'den doğan imparatorluk hükümeti olan Selanik İmparatorluğu'nun, İznik ve Bulgaristan ile olan çatışmalar ve Konstantinopolis'in 1261'de İznik İmparatorluğu tarafından nihai olarak geri alınmasının ardından çöküşünü gördü.Konstantinopolis , Trabzon İmparatorları, yirmi yıl boyunca kendilerini "Roma imparatorları" olarak adlandırmaya devam ettiler ve İmparatorluk tahtındaki iddialarını bastırmaya devam ettiler. Trabzon İmparatoru II. John , İznik'in şehri yeniden ele geçirmesinden 21 yıl sonra Trapezuntine'in Roma imparatorluk unvanı ve Konstantinopolis'in kendisi üzerindeki iddiasından resmen vazgeçti ve imparatorluk unvanını " Romalıların İmparatoru ve Otokratı "ndan "Tüm Doğunun İmparatoru ve Otokratı" olarak değiştirdi. , İberia ve Perateia ". [9]

Trapezuntine monarşisi, Bizans ardılı devletler arasında en uzun süre hayatta kaldı. Epirus Despotluğu, İznik'in yeniden fethinden önce bile Bizans tahtına itiraz etmeyi bırakmıştı ve restore edilmiş Bizans İmparatorluğu tarafından kısa bir süre işgal edildi .  1340 , daha sonra İtalyanlar tarafından miras alınan bir Sırp bağımlılığı haline geldi ve nihayetinde 1479'da Osmanlı İmparatorluğu'na düştü . İznik İmparatorluğu başkentin kontrolünü geri alarak Bizans İmparatorluğu'nu restore ederken, 1453'te Konstantinopolis'in Osmanlılar tarafından fethi ile sona erdi. . Trabzon, Osmanlı padişahı II. Mehmed'in bir ay süren kuşatmadan sonra burayı fethedip Osmanlı İmparatorluğu'nu ele geçirdiği 1461'e kadar sürdü .hükümdarını ve ailesini esaret altına aldı. [10] Trabzon'un bir kolu olan Theodoro Kırım Prensliği 14 yıl daha sürdü ve 1475'te Osmanlıların eline geçti.

Kökenler

Trebizond, Geç Orta Çağ'da küçük bir imparatorluğun merkezi haline gelmeden önce, uzun bir özerk yönetim geçmişine sahipti . Doğal limanları, savunulabilir topografyası ve gümüş ve bakır madenlerine erişimi nedeniyle Trabzon, kuruluşundan kısa bir süre sonra Doğu Karadeniz kıyısındaki önde gelen Yunan kolonisi haline geldi. Roma başkentlerinden uzaklığı, yerel yöneticilere kendi çıkarlarını geliştirme fırsatı verdi. İmparatorluğun kuruluşundan önceki yüzyıllarda şehir, resmi olarak Bizans İmparatorluğu'nun bir parçası olarak kalırken kendi madeni parasını basan yerel Gabras ailesinin kontrolü altındaydı. [11]

Trabzon hükümdarları kendilerini Megas Komnenos ("Büyük Komnenos") olarak adlandırdılar ve diğer iki Bizans ardılı devlet, İznik İmparatorluğu ve Epir Despotluğu'ndaki benzerleri gibi, başlangıçta "Romalıların İmparatoru ve Otokratı" olarak üstünlük iddiasında bulundular. Ancak, İznikli VIII. Mihail Paleologos'un 1261'de Konstantinopolis'i yeniden ele geçirmesinden sonra, Komnenos'un "İmparator" üslubunu kullanması rahatsız edici bir nokta haline geldi. 1282'de II. İoannis Komnenos , Mihail'in kızıyla evlenmeden önce Konstantinopolis surlarının önündeki imparatorluk armasını çıkardı ve yasal despot unvanını kabul etti . [12]Ancak halefleri, 1461'de İmparatorluğun sonuna kadar " Bütün Doğu'nun, İberyalıların ve Perateia'nın İmparatoru ve Otokratı" unvanının bir versiyonunu kullandılar. [13]

Coğrafya

Dördüncü Haçlı Seferi'nin yolu ve MS 1204'te bir zamanlar Bizans İmparatorluğunun siyasi durumu .

Coğrafi olarak, Trabzon İmparatorluğu, Karadeniz'in güney kıyısı ve Pontik Alpleri'nin batı yarısı boyunca uzanan dar bir şeritle birlikte Gazarian Perateia veya güney Kırım'dan oluşuyordu (yakında Ceneviz Gazaria ve Theodorite Gazaria'ya yenildi ).

İmparatorluğun çekirdeği, Trabzonlular tarafından Limnia olarak bilinen, muhtemelen Akampsis nehri kadar doğuda, o zamanlar Lazia olarak bilinen bir bölge olan Yeşilırmak nehrinin ağzından güney Karadeniz kıyısıydı ; Anthony Bryer , Bizans'ın Kaldia temasındaki yedi bandadan altısının, coğrafyanın da yardımıyla, Trabzon hükümdarları tarafından imparatorluğun sonuna kadar çalışır vaziyette tutulduğunu savundu. Coğrafya da bu devletin güney sınırını belirledi: Pontus Alpleri önce Selçuklu Türklerine , daha sonra Türkmenlere engel oldu.yırtıcıları imparatorların baş edebileceği bir hacme indirilmiş yağmacılar. [14] Bu bölge, modern Türk illeri olan Sinop , Samsun , Ordu , Giresun , Trabzon , Bayburt , Gümüşhane , Rize ve Artvin'in kıyı kesimlerinin tamamını veya bir kısmını kapsayan bir alana tekabül etmektedir . 13. yüzyılda, bazı uzmanlar imparatorluğun Kırım yarımadasında Cherson ve Kerç'i içeren Gazarian Perateia'yı kontrol ettiğine inanıyor . David Komnenosİlk imparatorun küçük kardeşi, hızla batıya doğru genişleyerek önce Sinop'u, ardından Paphlagonia'nın kıyı bölgelerini (günümüzde Kastamonu , Bartın ve Zonguldak kıyı bölgeleri ) ve Heraklea Pontica'yı (günümüzde Karadeniz Ereğli ) işgal etti. , toprakları İznik İmparatorluğu'nu sınırlayana kadar. Ancak genişleme kısa sürdü: Sinop'un batısındaki topraklar 1214'te I. Theodoros Laskaris'e kaptırıldı ve Sinop'un kendisi aynı yıl Selçukluların eline geçti, ancak Trabzon imparatorları geri kalan bölge üzerindeki kontrolü için savaşmaya devam etti. 13. yüzyıl. [15]

Tarih
Arka plan

Trabzon tahkimat planı

Trabzon şehri , 10. yüzyıl Arap coğrafyacısı Abul Feda'ya göre büyük ölçüde bir Laz limanı olarak kabul edilen Chaldia temasının başkentiydi . Chaldia, ayrılıkçı eğilimlerini 10. ve 11. yüzyıllarda, Anna Comnena'ya göre Trabzon ve çevresini "kendi payına düşen bir ödül" olarak gören Theodore Gabras adlı yerel bir liderin kontrolü altına girdiğinde zaten göstermişti. ve kendini bağımsız bir prens olarak yönetti. Bizans İmparatoru I. Aleksios Komnenosonu Khaldia valisi olarak onayladı, ancak oğlunu iyi hallerinden dolayı rehin olarak Konstantinopolis'te tuttu. Yine de Gabras, Trabzon'a bir Gürcü saldırısını püskürterek değerli bir koruyucu olduğunu kanıtladı . [16] Haleflerinden biri olan Gregory Taronites de Kapadokya Sultanı'nın yardımıyla isyan etti, ancak yenildi ve hapsedildi, ancak bir kez daha vali yapıldı. [17] Theodore'un bir diğer halefi , Niketas'ın Trabzon'u bir tiran olarak yöneten ve eylemleri İmparator II .1139'da ona karşı bir sefere liderlik etmek için. Bu çaba hiçbir sonuç vermese de, bu, 1204 olaylarından önce tarihi kaydettiği bilinen son isyancı valiydi. [18]

Vakıf

İmparatorluğun temelleri, Aleksios Komnenos ve kardeşi David'in, merkezi Bizans hükümetinin Dördüncü Haçlı Seferi askerlerinin surlarının dışında kamp kurmasıyla (1203 Haziran - 1204 Nisan ortası ortası) merkezi Bizans hükümetinin meşguliyetinden yararlandığı Nisan 1204'e kadar uzanıyor. akrabaları Gürcistanlı Tamar tarafından sağlanan birlikler ile Trabzon şehri ve çevresindeki Haldia eyaleti . [6] Bundan böyle, Trabzon ve Gürcistan arasındaki bağlantılar yakın kaldı, ancak bunların doğası ve kapsamı tartışıldı. [19]Ancak bazı bilim adamları, yeni devletin, en azından varlığının ilk yıllarında, 13. yüzyılın başında Gürcistan'a tabi olduğuna inanmaktadır. [3] [4]

2013 yılında müzeden camiye dönüştürülen Trabzon'un Ayasofya kilisesi .

Her iki adam da son Komnenos Bizans imparatoru I. Andronikos Komnenos'un oğlu Manuel Komnenos'tan ve Gürcistan Kralı III. George'un kızı Rusudan'ın torunlarıydı . I. Andronikos, II. İsaakios Angelos tarafından tahttan indirilmişti , Manuel ise kör edilmişti (ihanet için geleneksel bir Bizans cezası) ve kısa bir süre sonra öldü. Aleksios ve kardeşi David, Bizans topraklarına dönmeleri için onlara askeri destek veren Gürcistan Kraliçesi Tamar'ın mahkemesinde sona erdi. Vasiliev, İmparator III. Aleksios Angelos'tan sonra bunu yapmaya motive olduğunu açıklıyor.Tamar'ın Konstantinopolis'ten geçerken bir grup ziyaretçi keşişlere verdiği hediyeleri çaldı. [3] Michel Kurskanskis, Vasiliev'in yorumunu desteklemek için tartışırken, Tamar'ın müdahalesinin amacı konusunda Vasiliev ile aynı fikirde değil: Vasiliev, Kraliçe'nin Gürcü Krallığını korumak için bir tampon devlet yaratmayı amaçladığını, Kurskanskis ise kardeşleri desteklediğine inandığını savundu. Konstantinopolis'teki Bizans tahtını geri alma girişimlerinde . [20]

Aleksios ve David, Gürcistan'dan yola çıktıktan sonra, teyzeleri Kraliçe Tamar'ın da yardımıyla Nisan 1204'te Trabzon'u işgal ettiler. [21] Aynı ay, Aleksios 22 yaşında imparator ilan edildi, sonraki yazarlar tarafından bir an olarak kabul edildi. Trabzon İmparatorluğu kuruldu. Aleksios daha sonra yeni imparatorluğunu, Şubat 1222'deki ölümüne kadar, sonraki yirmi iki yıl boyunca yönetmeye devam edecekti. Taht daha sonra damadı Andronikos I Gidos Komnenos'a geçti . [22]

İç savaşlara kadar

Aleksios , annesi Eirene ve karısı Theodora'yı tasvir eden yıkılmış bir fresk kopyası , Panagia Theoskepastos Manastırı

Aleksios'un Trabzon'a giriş tarihi daha da daraltılabilir. Sergey Karpov , bir tarafta " strategos imajı" olan Aleksios'un kurşun mührünü tanımladı.George tarafından elle yönetilen sivri miğferde" her iki tarafta Ἀλέξιος ὁ Κομνηνός [Alexios Komnenos] ve Ὁ Ἅ(γιος) Γεώργιος [Aziz George] yazıtları; ön yüzde Ἡ Ἁγία Ἀνάστα Karpov, bu görüntünün ve yazıtın önemini, St. George'un muzaffer prensi Trabzon'a davet etmesi ve şehrin kapılarını sol eliyle açması gibi hayatının en önemli başarısını tasvir ettiği şeklinde yorumluyor. Aziz George'un önemi, 1204'teki Paskalya'nın -diriliş tarihinin- 25 Nisan'a, Aziz George'un anma tarihinin ise 23 Nisan'a denk gelmesiydi. Trabzon'un ele geçirildiği tarihi." [23]

Vasiliev, Haçlıların Konstantinopolis'i ele geçirmesine tepki olarak kardeşlerin Trabzon'u çok erken işgal ettiklerine dikkat çekiyor; Aleksios ve David, 13 Nisan 1204'te Konstantinopolis'in Yağmalanması haberi Trabzon'a ya da Gürcistan'a ulaşmadan önce Trabzon'a yürüyüşlerine başladılar . Ancak Vasiliev'e göre, asıl niyetleri Bizans İmparatorluğu'nun başkentini geri alabilecekleri bir üssü ele geçirmek değil, Bizans İmparatorluğu'ndan Gürcistan'ı Selçuklu Türklerinden korumak için bir tampon devlet çıkarmaktı . [24]Kuršanskis, Tamar'ın Aleksios Angelos'un hakaretinin intikamı için motive olduğu konusunda Vasiliev ile aynı fikirdeyken, kardeşin Bizans topraklarına dönüşü için daha açık bir motivasyon önerdi: isyan bayrağını yükseltmeye, Aleksios Angelos'u tahttan indirmeye ve imparatorluk tahtını geri vermeye karar vermişlerdi. Komnenos hanedanı . Ancak, Trabzon ve komşu bölgelerin kontrolünü ele geçirdikten kısa bir süre sonra, Konstantinopolis'in Latince fethi haberleri onlara ulaştı ve kardeşler imparatorluk kentini geri almak için Batı Anadolu'daki I. Theodoros Laskaris'e karşı rekabete girdiler. İznik İmparatorluğu ") ve Yunanistan anakarasında Mihail Komnenos Dukas (" Epir Despotluğu "nun hükümdarı ).[25]

13. yüzyılın çoğu için Trabzon, Selçuklu Rum Sultanlığı ve daha sonra Osmanlı Türklerinin yanı sıra Konstantinopolis, İtalyan cumhuriyetleri ve özellikle Cenova Cumhuriyeti ile sürekli çatışma halindeydi . Rakiplerini birbirine düşürerek ayakta kalan, hükümdarlarının güzellikleriyle ün salmış kızlarını cömert çeyizlerle , özellikle de Anadolu'nun Türk hükümdarlarıyla evlenmeleri için sunan, aslından çok ünvanı olan bir imparatorluktu . Yaygın görüş, Trabzon İmparatorluğu'nun büyük ölçüde Ceneviz ve Venedik ile yaptığı ticaretten elde ettiği zenginliğe dayandığı yönündedir.tüccarlar, bağımsızlığı korumak için gerekli kaynakları kendileri için güvence altına almak için. [26]

I. Aleksios'un ikinci oğlu I. Manuel (1238-1263), iç güvenliği korudu ve büyük bir komutan olarak ün kazandı. Başarıları arasında 1254'te Sinope'yi almak da vardı. [27] Aspers olarak bilinen gümüş sikkeleri basan ilk hükümdardı .

1258'de Hülagü Han tarafından Bağdat'ın yıkılması , İpek Yolu'nun batı ucunu kuzeye Karadeniz'e yönlendirdi ve Tebriz'deki yerel sermayeleriyle bağlantısı nedeniyle, Trabzon Moğolların egemenliği altında muazzam bir servet biriktirdi . [28] Batılı gezginler, Asya'ya yolculukları için başlangıç ​​noktası olarak Trabzon'u kullandılar; Bu gezginler arasında 1295 yılında Trabzon üzerinden Avrupa'ya dönen Marco Polo da vardı. Manuel'in en küçük oğlu II. John'un sıkıntılı saltanatı(1280-1297) restore edilmiş Bizans İmparatorluğu ile bir uzlaşmayı ve Konstantinopolis'e yönelik Trabzon iddialarının sona ermesini içeriyordu. Trabzon, John'un en büyük oğlu II. Aleksios'un (1297-1330) uzun saltanatı sırasında bir zenginlik [29] ve nüfuz dönemi yaşadı. Saltanatı sırasında Erzurum şehri de 1310'lu yıllarda bir süre Trabzon İmparatorluğu işgali altındaydı. [30]

İç savaşlardan 14. yüzyılın sonuna kadar

II. Aleksios'un ölümünün ardından, en küçük oğlu Basil (1332-1340) döneminde kısa bir istikrar dönemine rağmen, Trabzon tekrar tekrar imparatorluk ifadeleri ve suikastlar yaşadı. İki grup üstünlük için mücadele etti: Bizans yanlısı olarak tanımlanan Scholaroi ve yerli archontes'in çıkarlarını temsil ettiği belirlenen Amytzantarantes . 1347-1348 yılları bu kanunsuz dönemin zirvesini işaret ediyordu. Türkler imparatorluğun zayıflığından yararlanarak Oinaion'u fethedip Trabzon'u kuşatırken, Cenevizliler Kerasus'u ele geçirdi . Ek olarak, Kara Ölüm Caffa'dan yayıldıTrabzon ve diğer Pontus şehirlerini tahrip etmek. Devletlerinde biriken felaketlerin ağırlığı altında ezilen İmparator Mihail , 1349'da yeğeni III. Aleksios'un lehine tahttan çekildi . [ alıntı gerekli ]

Aleksios'un yönetimi altında Trabzon önemli bir ticaret merkezi olarak kabul edildi ve büyük zenginliği ve sanatsal başarısı ile ünlüydü. Bu noktada, Komnenos'un prenseslerini komşu Türk hanedanlarıyla evlendirmeye yönelik ünlü diplomatik stratejileri başladı. Bununla birlikte, Anthony Bryers, bu ticaretten alınan vergilerden elde edilen gelirin "Bizans standartlarına göre" önemli olmasına rağmen, İmparator'un gelirinin dörtte üçünün "ya topraktan" geldiğini belirterek, bu imparatorluğun zengin bir yönetim biçimi olduğunu düşünmeye karşı çıktı. doğrudan imparatorluk mülklerinden veya dolaylı olarak diğer topraklardan gelen vergilerden ve ondalıklardan." [31]

15. yüzyılda

1400'de çevre eyaletlerle birlikte azaltılmış bir Trabzon

14. yüzyılın son yılları artan Türk tehdidi ile karakterize edilmiştir. Bu tehdit, Trabzon sınırındaki küçük Türkmen emirliklerinden değil, Batı Anadolu'dan yükselen ve yakında Osmanlı İmparatorluğu'nu konsolide edecek yeni bir Türk gücü olan Osmanlı hanedanından geliyordu . Genişlemeleri 1402'de Ankara Savaşı'nda Timur tarafından geçici olarak kontrol edilmesine rağmen , 1430'larda Osmanlılar servetlerini geri kazanarak Yunanistan'ın geniş kesimlerini ele geçirdiler ve sonunda 29 Mayıs 1453'te Konstantinopolis'i ele geçirdiler . Manuel III(1390-1417), III. Aleksios'un ikinci oğlu ve halefi Timurlenk ile ittifak kurmuştu, ancak güçlü fatih kısa süre sonra Anadolu'yu terk etti ve kurduğu imparatorluk ölümüyle birlikte çöktü. Oğlu IV. Aleksios (1417-1429) , iki kızını iki komşu Müslüman imparatorluğun hükümdarı ile evlendirerek siyasi evlilik geleneğini sürdürdü : Karakoyunlu Hanı Cihan Şah ve Ak Koyunlu Hanı Ali Bey . En büyük kızı Maria, Bizans İmparatoru VIII. İoannis Paleologos'un üçüncü eşi oldu . [ alıntı gerekli ]

IV. Aleksios'un en büyük oğlu IV . İoannis (1429-1459), İmparatorluğunun yakında Konstantinopolis'in kaderini paylaşacağını görmeden edemedi. Osmanlı Padişahı II. Murad , ilk olarak 1442'de deniz yoluyla başkenti almaya teşebbüs etmiş, ancak yüksek sörf, çıkarmaları zorlaştırmış ve bu girişim püskürtülmüştür. [32] Murad'ın oğlu ve halefi II. Mehmed 1456'da Belgrad'ı kuşatırken , Amasya'nın Osmanlı valisi Trabzon'a saldırdı ve mağlup olmasına rağmen birçok esir aldı ve ağır bir haraç aldı. [33] Bir Ceneviz belgesi, 1437'de İmparator IV. [34]

John IV, ittifaklar kurarak nihai saldırı için hazırlandı. 1439'da Floransa Konseyi'ne hümanist George Amiroutzes'i bir elçi gönderdi , bu da Katolik ve Ortodoks Kiliseleri Birliği'nin ilanıyla sonuçlandı, ancak bu ilan çok az yardım getirdi. Trabzon'u savunma sözü karşılığında kızı Theodora'yı ( Despina Hatun adıyla da bilinir) kayınbiraderi oğlu Akkoyunlu Hanı Uzun Hasan'a verdi. Sinop ve Karamanya Türk emirlerinden ve Gürcistan kral ve prenslerinden de yardım sözü aldı . [35] Theodora ve kızı aracılığıylaİran'ın Ak Koyunlu'nun yerine geçen Safevi hanedanı olan Trabzon'lu IV . _

John'un 1459'daki ölümünden sonra, kardeşi David iktidara geldi. David, Kudüs'ün fethini içeren çılgın planlardan bahsederek, Osmanlılara karşı yardım için çeşitli Avrupa güçlerinin ilgisini çekti . Mehmed sonunda bu entrikaları duydu ve David'in Mehmed'in kardeşine dayatılan haraçları geri çekmesi talebiyle harekete geçmeye teşvik edildi. [35]

Mehmed'in yanıtı 1461 yazında geldi. Bursa'da büyük bir ordu topladı ve sürpriz bir hareketle emiri çabucak teslim olan Sinope'ye yürüdü. Daha sonra Sultan, Uzun Hasan'ı etkisiz hale getirmek için doğu Anadolu üzerinden güneye doğru hareket etti. Trabzon'u tecrit eden Mehmed, sakinleri onun geldiğini anlamadan çabucak orayı süpürdü ve onu kuşatma altına aldı . Şehir, David'in 15 Ağustos 1461'de teslim olmasından önce bir ay dayandı. Trabzon'un düşüşüyle ​​birlikte, Bizans İmparatorluğu'nun son bağımsız kalıntısı ve Bizans İmparatorluğu'nun içinden çıktığı Roma İmparatorluğu, Trabzon İmparatorluğu'nun dalı oldu. Theodoro Prensliği . 30 Aralık 1475'te de Osmanlı egemenliğine girecekti. [36]

Apollonio di Giovanni di Tomaso tarafından Trabzon'un düşüşünün çağdaş bir tasviri

Kültür
Din

Hıristiyanlık, Trabzon İmparatorluğu'ndaki toplumu güçlü bir şekilde etkiledi. Çağdaş keşişler tarafından yazılan Vazelon Kanunlarına göre , İmparatorluğun Matzouka bölgesindeki köylülerin çoğu, Hıristiyan dini şahsiyetleriyle ilgili ilk isimlere sahipti. Soyadları genellikle Hristiyan azizlerine, esnaflarına ve yer adlarına atıfta bulunur. [37]

Büyük Komnenoi krallığının (“Trebizond İmparatorluğu” olarak bilinir) görece sınırlı topraklarında üç piskoposluk için yeterli yer vardı: Geçmişte kurulmuş tek piskoposluk olan Trabzon , Lazika'da Cerasous ve Rizaion , her ikisi de . yükseltilmiş piskoposluk olarak kuruldu. Her üç piskoposluk da Osmanlı fethinden (1461) sağ çıktı ve genellikle Cerasous ve Rizaion piskoposluklarının kaldırıldığı 17. yüzyıla kadar faaliyet gösterdi. Rizaion piskoposluğu ve Of piskoposluğu , Lazların İslamlaşması nedeniyle o dönemde kaldırılmıştır.ve sırasıyla bölge. Muhtemelen Cerasous piskoposluğu da aynı nedenlerle devre dışı bırakıldı. [38]

popüler kültürde

Steven Runciman'a göre, Trabzon İmparatorluğu Batı Avrupa'da "başkentinden geçen İran ve Doğu ticaretiyle zenginleştiği " ve arkadaki tepelerdeki gümüş madenleriyle ün kazandığı için bir ün kazandı. prenseslerinin güzelliği." [39] Donald Nicol, Runciman'ın gözlemlerini yineliyor: "İmparatorların çoğu evlenebilir kızların soyuna sahip olmakla kutsanmıştı ve Trabzonlu hanımların güzelliği, çeyizlerinin zenginliği kadar efsaneviydi." [40] Zenginliği ve egzotik konumu, devlete kalıcı bir ün kazandırdı. Cervantes , Don Kişot'unun isimsiz kahramanını anlattı"kolunun yiğitliği için kendini en azından Trabzon İmparatoru olarak taçlandırdığını hayal ediyor." Rabelais , Piedmont hükümdarı Picrochole karakterine "Ben de Trabzon İmparatoru olmak istiyorum" dedirtti. Trabzon'da geçen diğer imalar ve eserler 20. yüzyıla kadar devam ediyor. [41]

İtalyanca'da " şaşırmak" anlamına gelen " Trebizond'u kaybetmek" ( perre la Trebisonda ) ifadesi vardır. Trabzon, Karadeniz'i geçen tüm yolların ulaşabildiği bir limandı ve bu nedenle fırtınalarda güvenli bir sığınaktı. [42]

Referanslar

1. Bu, Franz Babinger tarafından belirlenen tarihtir, "La date de la Prize de Trébizonde par les Turcs (1461)" , Revue des études byzantines , 7 (1949), s. 205–207 doi : 10.3406/rebyz.1949.1014
2. Androudis, Pascal (2017). "Présence de l'aigle bicéphale en Trebizonde et dans la principauté grecque de Théodoro en Crimée (XIVe-XVe siècles)" (PDF) .Bizans (Fransızca). 34 : 179-218. ISSN 1012-0513 .
3. Vasiliev, AA (1936). "Trebizond 1204-1222 İmparatorluğu'nun Vakfı". spekulum . 11(1): 3-37. doi:10.2307/2846872. JSTOR2846872. S2CID162791512.
4. Ostrogorsky, G., Ιστορία του Βυζαντινού κράτους 3 (Atina 1997), s. 102, 305.
5. Dünya Kültürleri Ansiklopedisi, Laz "Yüksek kültürde Yunan olmasına rağmen, Trabzon imparatorluğunun kırsal bölgelerinin etnik bileşimde ağırlıklı olarak Laz olduğu görülüyor."
6. Hewsen, Robert H. (2009). "Karadeniz'deki Ermeniler: Trabzon İli". Richard G. Hovannisian'da (ed.). Ermeni Pontus: Trabzon-Karadeniz Toplulukları. Costa Mesa, CA: Mazda Publishers, Inc. s. 47, 37–66. ISBN'si 978-1-56859-155-1.
7. Karl von Hahn, Известия древних греческих и римских писателей о Кавказе, II, s. 205–210
8. Alexander A. Vasiliev (1958), Bizans İmparatorluğu Tarihi, Cilt 2. 324–1453 , ikinci baskı (Madison: Wisconsin Üniversitesi Yayınları, s. 506: "... parçalanmış doğu imparatorluğunun topraklarında, üç Bağımsız Yunan merkezleri kuruldu; Küçük Asya'da İznik imparatorluğu ve Trabzon imparatorluğu ve Kuzey Yunanistan'da Epir Despotatı."
9. "Büyük Komnenos tarafından Trabzon İmparatorluğu'nun kurulması, 1204" . Helen Dünyası Ansiklopedisi, Küçük Asya . Helen Dünyasının Kuruluşu . 21 Ocak 2018'de alındı .
10. William Miller, Trabzon: Bizans Döneminin Son Yunan İmparatorluğu: 1204–1461 , 1926 (Chicago: Argonaut, 1969), s. 100–106
11. "Hem Bizans hem de Haçlı Koleksiyoncularını Çok Nadiren İlgilendiren Sayı" . CNGcoins.com . Klasik Nümismatik Grubu. Şubat 2017 . Erişim tarihi: 22Kasım 2020 .
12. Donald M. Nicol, The Last Centuries of Byzantium, 1261–1453 , ikinci baskı (Cambridge: University Press, 1993), s. 74
13. N. Oikonomides'teki tartışmaya bakınız, "The Chancery of the Grand Komnenoi: Imperial Tradition and Political Reality", Archeion Pontou 35 (1979), s. 299–332
14. Bryer, "Yunanlılar ve Türkmenler: Pontus İstisnası" , Dumbarton Oaks Papers , 29 (1975), s. 117ff
15. Charitopoulos Evangelos tarafından belgelendiği gibi, "Cerasous Piskoposluğu. Helen Dünyası Ansiklopedisi, Küçük Asya"
16. Miller, Trabzon , s. 12
17. Bazı yetkililer Taronitleri Theodore Gabras'ın bilinen oğlu Gregory Gabras ile özdeşleştirir . Bakınız Anthony Bryer, "Bir Bizans Ailesi: Gabrades, c. 979 – c. 1653", University of Birmingham Historical Journal , 12 (1970), s. 176
18. Miller, Trabzon , s. 13
19. Eastmond, Antony. "Düşüş Anlatıları: Ayasofya, Trabzon'daki Genesis Frizinde Yapı ve Anlam". Dumbarton Oaks Kağıtları 53 (1999), 219–36.
20. Michel Kuršanskis, " L'Empire de Trébizonde et la Géorgie" , Revue des études byzantines , 35 (1977). s. 243–247
21. Michael Panaretos, Chronicle, ch. 1. Orijinal-Fragmente, Chroniken, Inschiften und anderes Materiale zur Geschichte des Kaiserthums Trapezunt , bölüm 2'deki Yunanca metin; Abhandlungen der historischen Classe der königlich bayerischen Akademie 4 (1844), abth. 1, sayfa 11; Almanca çeviri, s. 41
22. Kennedy, Scott (2019). Trabzon Üzerine İki Eser . Harvard Üniversitesi Yayınları. ISBN'si 9780674986626.
23. Karpov, "Trebizond İmparatorluğu ile ilgili Belgelerin Yeni Arşiv Keşifleri", Gamer , 1 (2012), s. 75f
24. Vasiliev, "Vakıf", s. 19
25. Kuršanskis, "Trébizonde et la Géorgie", s. 243–245
26. Hewsen, "Karadeniz'deki Ermeniler", s. 48
27. Maria Nystazooulou, "La dernière reconquête de Sinope par les Grecs de Trébizonde (1254-1265)" , Revue des études byzantines , 22 (1964), s. 241–9
28. ES Georganteli, "Balkanlar, Anadolu ve Karadeniz'de Trapez Parası, 13.–15. yüzyıllar", T. Kyriakides (ed.), Trabzon ve Karadeniz (Selanik, 2010), s. 94
29. Zehiroğlu, AM "Astronomy in the Trebizond Empire" , (2016), s. 2–5
30. Zehiroğlu, Ahmet M. ; "Trabzon Imparatorluğu 2" 2016, Trabzon, ( ISBN 978-605-4567-52-2 ) ; s.133–134
31. Bryer, "Trebizond İmparatorluğu'nun Estates. Kaynakları, Ürünleri, Tarımı, Mülkiyeti ve Yeri için Kanıt", Archeion Pontou 35 (1979), s. 371. Ayrıca, "adalet,emperyal ticaret ve madencilik, müsadereler ve hatta korsanlığın karları" gibi tipik ortaçağ kaynaklarından elde edilen gelirleri de içerir.
32. Miller, Trabzon , s. 85
33. Miller, Trabzon , s. 87f
34. SP Karpov, "Karadeniz Bölgesinde Latinler ve Yerel Nüfus Arasındaki İlişkiler Üzerine Yeni Belgeler (1392-1462) ", Dumbarton Oaks Kağıtları: Bizans ve İtalyanlar Sempozyumu, 13.–15. yüzyıllar , 49 (1995), p. 39
35. Nicol,Son Yüzyıllar, s. 407
36. Nicol, Son Yüzyıllar , s. 408
37. Bryer, Anthony (1986). Geç Bizans ve Erken Osmanlı Toplumunda Süreklilik ve Değişim: Mayıs 1982'de Dumbarton Oaks'ta Bir Sempozyumda Verilen Bildiriler . Birmingham Üniversitesi. p. 79. ISBN'si 9780704407480. OCLC 260168166 .
38. Charitopoulos Evangelos tarafından belgelendiği gibi, "Diocese of Cerasous. Encyclopaedia of the Hellenic World, Minor", (3/7/2007)
39. Runciman, A History of the Crusades – the Kingdom of Arce and the Later Crusades (Cambridge: University Press, 1975), s. 126
40. Nicol, Son Yüzyıllar , s. 402f
41. Miller, Trabzon , s. 117ff
42. (İtalyanca) Perché si dice perdere la Trebisonda , nationalgeographic.it . 19 Ekim 2019'da alındı.