Prof.Dr.Bilge UMAR;Türkiye'deki Tarihsel Adlar ve AİOLİS adlı İnkilap yayınlarından gelen kitaplarında bu ismin özbeöz Anadolu'lu Luvi kökenli bir isimden geldiğini belirtse de önce bazı başka yaklaşımlara da değiniyor.

Diyor ki UMAR ;

"Aigai adı Aiga sözcüğünün Hellen diline göre çoğul biçimidir; hem "Aiga"lar, hem de Aiga Halkının Kenti anlamına gelir....
Hellen dilinde keçi anlamına gelen Aiga kök sözcüğü ile benzerliği rastlantısaldır. Üzerinde Dikili (ATARNA) ve Çandarlı'nın (PİTANE) bulunduğu yuvarlak yarımadanın ilkçağdaki adı, AİGA Burnu idi. (Alıntı:Strabon)
Amasya'lı Strabon'a bakılırsa, buradaki dağ, AİGAİON Denizine ( EGE Denizine) doğru eğimli olduğundan denizin adını almış imiş. Oysa gerçek belki tam tersinedir ve herhalde bu söylenen Aiga sözcüğü "Meşe" anlamındaydı; gerçekten, Hind-Avrupa Ailesi dillerinden birkaçında, bu anlama gelen sözcükler, Aiga'ya az çok benzemektedir. Oysa ben, Aiga Burnunun hemen dibinde denize dökülen KAİKOS (BAKIRÇAY) ırmağının adı da konumuzla yakından ilgilidir kanısındayım. Bu adın öz biçimi belli ki KAİGA/ KAİKA iken, Hellen dilinde ırmak adları dişi olacağı ve a- ile bitemiyeceği için sonu "OS" edilmiştir. Oysa KAİGA/KAİKA, AİGA sözcüğünün, başa "Kutlu, Kutsal, İyi, Güzel" anlamlarındaki KUVA takısının kısalmışı olan K'yi almış biçiminden ibarettir. Batı Anadolu'daki önemli ırmakların tümünün Anadolu'lu eski adı bir tanrıyla bağlantılı idi.
Menderes'in asıl adı Madra, Ma-Adra, Ananın kocası, Hellen ağzında Maiandros edilmişti.
Küçük Menderes yani eski KAYSTROS'un aslı, güçlü olasılıkla KASTRA yani K(uva)-Astra,Kutsl'ın (Irmak ağzındaki Apasa/Ephesos/Efes'de tapkı merkezi bulunan Ana Tanrıçanın)ırmağı (Kuva sözcüğünün Ana Tanrızayı kasdetmesinin örneğini Kuma/Kyme (ALİAĞA) adında da görebiliriz.)
Gediz ırmağının adından bozma olarak Foça paraları üzerinde gördüğümüz Smardos adının aslı Smarda yani S(va)-Ma-(a)rda,Kutsal ananın Irmağı ...

Dolayısıyle; KAİGA/kaika (KAİKOS) adının da Ana Tanrıça ile yahut kocasıyla (ADRA, MADRA, SODRA, ATTA, ADRAMYTTEİON/ EDREMİT, BURHANİYE, MADRA DAĞI, SARDES isimleri de bu köklere sahip görünüyor.)bağlantılı olması beklenir. Bu noktaya gelince, Luvi/Pelasg dilinde AİA/İA'nın, tıpkı Hellen dilindeki Gaia gibi,"TOPRAK" anlamına geldiğini ,İAVANA/İAWANA(İAONİA,İONİA) yani "İA Ülkesi" adı başındaki İA'nın da bu sözcük olduğunu anımsıyoruz.
Buna göre AİGA'nın aslı çok güçlü olasılıkla,Aİ(a)Ka,Aia-Yeri, Yani "TOPRAK ANANIN KUTSAL YERİ,TOPRAK ANA TAPKISININ YERİ" idi....."
Evet Prof.Bilge UMAR Aiolis ve Türkiye'deki Tarihsel Adlar Kitabında AİGAİ isminin KAİKA ile bağlantılı olduğunu ve EGE isminin kökenini de böyle yorumluyor..

Aigai'ye nasıl giderim?

Aigai antik kentine gitmek istediğinizde Şirin bir antik belde olan ŞAKRAN'a(GRYNEİON-Apollon Tapınağı) geliniz.Buradan 13 km. ilerde Yund (Yunda ismi, kesinlikle Anadolu dillerinden gelme bir isim, aynı zamanda bölgede bir Jeolojik formasyonun adı, aynı jeolojik formasyona sahip, ilerdeki Ayvalık'ın Cunda Adasının ismi de aslında YUNDA adasıdır, ismin anlamı bir tüme varım, tahmini olarak; iavana, yani toprak ananın yeri, olabilir, iavana/iavanda tıpkı İonia gibi Yavan'a, Yunan'a dönüştüğüne göre ismin kökenleri kendini ele veriyor bence) dağlarına ulaşan, harika manzaralı köy yollarından geçerek ulaşacaksınız...Köseler Köyü çok uygar insanların yaşadığı küçük,hayvancılık, zeytincilik ile yaşayan bir dağ köyü..
Aigai antik Kentinin en önemli sapasağlam durumdaki mimari yapıtı, AGORA'sı....
Karia'daki ALİNDA, Bafa gölündeki LATMOS HERAKLEİA'sı ve Edremit Körfezindeki ASSOS'ta bulunan görkemli agoraları anımsatan bu yapı, Alman bilim adamlarının da yıllar öncesinden ilgisini çekmiş,Dünya arkeoloji literatüründe önemli yerini almıştır

Görseller ve Makale: ERKMEN SENAN