Antik Dönem'de Maiandros (Büyük Menderes) Vadisi'nin en önemli kentlerinden biri olan Nysa Antik Kenti'nin kutsal alanı ve şifa merkezi olan Acharaka, Aydın'ın Sultanhisar İlçesi'ne bağlI Salavatlı Köyü'nün 300 m doğusundadır. Aydın-Denizli karayolunun 29. km'sinde bulunan Salavatlı yolu ayrımında aynı zamanda Acharaka yönlendirme tabelası da bulunmaktadır. Dilerseniz Acharaka'ya, Nysa Antik Kenti'nin nekropolünden başlayarak antik patikaları ve yolları izleyerek yapacağınız 4 km'lik bir yürüyüşle de ulaşabilirsiniz.
Strabon, yerleşimin konumu, kullanım amacı ile ilgili bilgiler vermiştir. Onun tarifine göre Nysa'dan Tralleis'e, oradanda Ephesus'a (Efes) giden yol üzerinde Nysa'ya bağlı Acharaka adlı bir köy vardır. Bu köyde Persephone'in ve Pluton'un bir tapınağının yanı sıra, Strabon'un olağanüstü olarak tanımladığı Kharonion adlı bir mağara bulunmaktadır. Hastalanan insanlar Acharaka'nın yakınındaki bu mağaraya tanrı ve rahipler tarafından tedavi edilmek için gelir. Hastaların rüyalarına göre bir tedavi uygulanır. Hastalar, rahipler tarafından mağaraya götürülerek yalnız bırakılır ve bu sürede hastaya yiyecek verilmez. Hastalar ve rahipler dışındaki herkese yasak olan bu mağara diğer insanlar için öldürücü olabilir. Nysalılar'ın Acharaka'da düzenlediği bir festivalde, şehrin gymnasiumdda eğitim gören genç erkeklerinin mağaranın içine bir boğa soktuklarını, boğanın mağaranın içinde serbest bırakıldıktan bir süre sonra düşüp öldüğünü yine Strabon'un aktarımlarından öğreniyoruz.
Bugün yeri saptanan ve Nysa kazıları dahilinde araştırılan Acharaka'da Plutonion'un yeri belirlenmiş ve bir kısmı kazılmıştır. Tapınak kısa cephelerinde 6'şar, uzun cephelerinde ise 11'er sütun bulundurmaktadır. Dor düzeninde inşa edilen tapınak, kuzey-güney doğrultusunda yerleştirilmiştir ve girişi kuzeydendir. Tapınağın iç kısmında tapınağın uzunluğu boyunca birbirine paralel iki duvar bulunmaktadır.
Menderes vadisi önemli bir fay hattını barındırır. Böyle bir jeolojik oluşumun sonucu olarak yerin binlerce metre altındaki sıcak su kaynakları yeryüzüne çıkmadan önce, yerin altındaki boşluklarda dolaşır ve ılıcalar yaparak yeryüzüne çıkar. Bu durum, aynı zamanda Menderes Vadisi'nin kentlerini olumsuz etkileyen depremlerin de nedenidir. Kharonion Mağarası'nın da böyle bir jeolojik oluşum olduğu su götürmez bir gerçektir.
Antik Çağ'da mağaralar ve su çıkış noktaları, yeraltı ve ölüler dünyasıyla bir iletişim noktası olarak görülmüş ve bu noktalara kutsallık atfedilmiştir. Yeraltının ve ölülerin efendisi olan Pluton ve eşi Persephone bu noktalarda kutsanmıştır. Kharonion ismi ise ölüleri yeraltı ülkesine götüren kayıkçı Kharon'dan gelmektedir.
Acharaca'da Kharonion olarak adlandırılan mağaranın yeri ise kesin olarak bulunamamıştır. Fakat, kentin batısında dar ve derin bir vadiden akan ve suyunun fazla kükürtlü olmasından dolayı sarı renkli akan bir derenin kaynağı bulunmaktadır. Kükürtün zehirleyici etkisi ve bir mağaranın zamanla ağzının kapanması/kaybolması gibi bir ihtimal düşünüldüğünde bu bölgenin Kharonion olması yüksek ihtimaldir. Dere vadisinin üst kesimlerinde Nysa'nın kemerli yapılarına tıpatıp benzeyen yapıların bulunması bu savı destekleyici niteliktedir. Bu yapıların hastaların kalması için yapıldığı düşünülmektedir.
